بررسی طرح و نقش در قالی‌های سنگشکو

به زعم بسیاری از صاحبنظران، دوره صفویه یک دوره منحصر به فرد و خاص در تاریخ فرش‌بافی ایران به شمار می‌رود. قالی‌های زیبا و باشکوهی که از آن روزگار باقی مانده و اکنون مایه مباهات مجموعه‌داران و موزه‌های بزرگ دنیاست؛ گواه بر این مدعاست. قطعاً شناخت این گنجینه عظیم برای هنرمندان هر دوره‌ای لازم و ضروری است. واکاوی طرح‌ها و نقوش این قالی‌ها هم در جهت شناخت هویت و جان‌مایه آثار گذشته و هم در ارتقاء سطح کیفی آثار امروز مثمر ثمر خواهد بود. در این مقاله، طرح‌ها و نقوش یک گروه مشخص از قالی‌های این دوره، مشهور به سنگشکو، بررسی شده و تلاش می‌شود ویژگی‌های مشترک در طرح و نقش این قالی‌ها معرفی گردد. در این راستا پاسخ به سؤالات زیر مورد نظر می‌باشد: ساختار طرح در قالی‌های سنگشکو چگونه است؟ نقوش مشترک در قالی‌های سنگشکو کدامند؟ بدین منظور تصاویر متعلق به نمونه‌های به‌جامانده و شناخته شده از این گروه، به روش کتابخانه‌ای گرد آمده و به روش توصیفی مورد بررسی قرار می‌گیرند. حاشیه‌های قابقابی، انواع نقوش حیوانات و صورتک‌های حیوانی (نقش واق‌واق)، طاووس‌های جفت، نقوش گرفت‌و‌گیر، سیمرغ و اژدها و ماهی از جمله نقشمایه‌های مشترک میان این قالی‌هاست